• O czytaniu Pisma Świętego
  • Czy warto czytać tak trudną księgę?
  • Zachęta do czytania Biblii
  • Lectio divina szkołą słuchania
  • Jak interpretować Biblię?
  • Ojcze Nasz: egzegeza retoryczna
• Tekst współczesnej Biblii
  • Czy to na pewno ta sama Biblia?...
  • Autorzy Biblii i czas jej powstania
  • W jakich językach napisano Biblię?
• Powstawanie Biblii
  • Wpływ środowiska na postrzeganie Boga
  • Początki pisma
  • Archeologia a Biblia
  • Geografia Palestyny
  • Życie rodzinne i społeczne w NT
  • Sytuacja polityczna NT
  • Religie okresu NT
  • Judaizm w okresie NT
  • Historia biblijna
  • Zwoje z Qumran
    • Zwoje z Qumran
    • Odkrycie
    • Dokument Damasceński
    • Odkrycia ciąg dalszy
    • Zwój Świątynny
    • Zwój Miedziany
    • Klasztor
    • Kim byli mieszkańcy Qumran
    • Qumran a chrześcijaństwo
    • Zwoje a Nowy Testament
    • Co się stalo z sektą
    • Intrygi i skandale..
    • Teorie spiskowe prawdziwe?
    • Przybytek Księgi
  • Biblijne manuskrypty
• Księgi Pisma Świętego
  • Biblia hebrajska
  • Księgi Pisma Świętego
  • Księgi deuterokanoniczne
  • Rozwój kanonu biblijnego
  • Porównanie kanonów Pisma Świętego
  • Stary Testament
    • Księgi historyczne
      • Wstęp do Ksiąg historycznych
      • Świątynia jerozolimska
      • Imiona Boga w Starym Testamencie
      • Pięcioksiąg: cztery tematy
      • Księga Rodzaju
      • Księga Kapłańska
    • Księgi dydaktyczne
      • Wstęp do Ksiąg dydaktycznych
      • Księga Koheleta
      • Pieśń nad Pieśniami
    • Księgi profetyczne
      • Wstęp do Ksiąg profetycznych
      • Czas powstania ksiąg prorockich
      • Zwiastowanie prorockie w ST
      • Istota powołania prorockiego w ST
      • Interpretacja starotestamentowych proroctw
      • Księga Izajasza
  • Nowy Testament
    • Ewangelie i Dzieje Apostolskie
      • Ewangelie: Dobra Nowina
      • Dzieje Apostolskie
      • Kerygmat
    • Listy Apostolskie
      • Listy Apostolskie
      • Apostołowie
      • Kościół Apostolski
      • Piotr Apostoł
      • Paweł Apostoł
    • Apokalipsa



• Czytelnia
  • Biblia w Internecie
  • Słownik biblijny
  • Lektury dodatkowe
  • Piśmiennictwo

• Przekłady Biblii
  • Jaki powinien być przekład biblijny
  • Przekłady katolickie i przekłady protestanckie
  • Starożytne przekłady Biblii
    • Krótki opis najstarszych przekładów Biblii
    • Septuaginta
    • Pytania o Septuagintę...
    • Peszitta
    • Wulgata
  • Przekłady polskie
    • Polskie przekłady biblijne
    • Historia przekładu ks. Jakuba Wujka
    • Biblia Wujka w języku i kulturze polskiej
    • Projekt "Biblia Slavica"
    • Próbki polskich przekładów biblijnych
  • Przekłady angielskie
  • New American Bible
  • Nowa Biblia Jerozolimska
  • Revised Standard Version
  • New American Standard
  • New International Version
  • International Standard Version
• Plany czytania Biblii
  • Dlaczego "plan czytania"?
  • Biblia w jeden rok
  • Biblia w dwa lata
  • Biblia w trzy lata
  • Nowy Testament w rok
  • Wakacje z Jezusem
  • Plan Dona Finto
• Subskrypcje czytań biblijnych
  • Czytania mailem
  • Czytania sms-em
• Kursy i studia biblijne
  • Czym się zajmuje biblistyka
  • Kursy biblijne
  • Studia biblijne w Polsce
  • Nauka języków biblijnych - grecki, hebrajski
• Komputerowe programy biblijne
  • Jaki powinien być dobry program biblijny
  • Krótkie opisy programów



• Mapa strony
  • Co nowego na Stronie
  • Mapa strony
  • Linkownia
  • Polecamy te strony
  • Jak możesz uzupełnić informacje na stronie
  • Kontakt z Redakcją
  • Informacja o prawach autorskich
• Co nowego?

Starożytne przekłady Biblii

Krótki opis najstarszych przekładów Biblii

Na tej stronie - kilka słów o trzech ważnych starożytnych przekładach z języka hebrajskiego (grecka Septuaginta, syryjska Peszitta i łacińska Wulgata) oraz o targumach. Wspomnimy w tym miejscu krótko, że warta poznania jest fascynująca historia kilku innych przekładów hebrajskiej Biblii na język grecki dokonywanych w II wieku po Chrystusie (to istotne: istniało kilka takich przekładów!), oraz przekładów z Septuaginty: przekładu starołacińskiego (Vetus Itala) z II wieku, przekładów koptyjskich z III wieku, przekładów etiopskich z IV wieku. Dlaczego warta poznania? - ponieważ pokazuje, jak wielki był już w starożytności popyt na największy bestseller w historii cywilizacji...

O starożytnych przekładach Biblii warto wiedzieć m.in. dlatego, że stanowią one cenną pomoc w rekonstrukcji oryginalnych tekstów i wskazówkę dotyczącą ich interpretacji przez wczesny Kościół. Stąd warto cokolwiek wiedzieć o tym, czym jest Septuaginta, Wulgata i Peszitta - trzy najważniejsze dla historii wczesnego Kościoła przekłady z języków oryginalnych.

Septuaginta

Przekład z języka hebrajskiego na grecki, dokonany w II wieku przed Chrystusem. Bardzo interesujące rękopisy Septuaginty odkryto w XX wieku. Septuaginta jest do dzisiaj używana w kościołach prawosławnych jako przekład kanoniczny (w jej skład wchodzi czasem księga nieobecna w naszych Bibliach: 3 Księga Machabejska oraz Psalm 151; dodatkowo - już poza kanonem - bywają w niej umieszczane starożytne apokryfy: 4 Księga Machabejska, Ody i Psalmy Salomona).

Szerzej o tym przekładzie - na stronie Septuaginta.

Peszitta

Peszitta (dosł. "prosty, powszechny") jest przekładem Biblii na język syryjski - nie tylko z języka hebrajskiego (Pięcioksiąg, Prorocy, Psalmy i Księga Koheleta), ale także z greckiego (pozostałe księgi - w tym deuterokanoniczne - oraz Nowy Testament). Przekładu dokonano między II a IV wiekiem po Chrystusie. Peszitta jest do dzisiaj kanonicznym Pismem Świętym używanym w Kościele syryjskim! Jest jej interesujący przekład angielski, o polskim chyba nikt nie myśli...

Wulgata

Wulgata jest przekładem na łacinę z języka hebrajskiego (księgi protokanoniczne Starego Testamentu), aramejskiego (Księga Tobiasza i Księga Judyty) i greckiego (pozostałe księgi deuterokanoniczne, Psalmy i Nowy Testament - niektórzy historycy mówią, że część z tych ksiąg stanowiła rewizje przekładu starołacińskiego w oparciu o manuskrypty greckie). Przekładu dokonał św. Hieronim w latach 390-405 po Chrystusie. W ciągu następnych stuleci ten przekład zdobył sobie pozycje "oficjalnego" przekładu w Kościele Zachodnim (i jest nim do dzisiaj). Wulgata była pierwszą wydrukowana książką (1456, Gutenberg). W XVI wieku Sobór Trydencki potwierdził, że jest to autentyczna wersja Bożego Słowa. Do czasu publikacji encykliki "Divino afflante Spiritu" (1943) Wulgata stanowiła podstawę katolickich przekładów Biblii.

Targumy

Tłumaczenia (dosłownie to oznacza słowo targumin) z języka hebrajskiego na język aramejski - dokonywane początkowo ustnie w synagogach podczas sobotnich nabożeństw, następnie spisywane. Nie są faktycznym "przekładem" w naszym rozumieniu - ale raczej wykładem, parafrazą i wyjaśnieniem hebrajskiego tekstu - na potrzeby słuchaczy znających język aramejski. Historia targumów sięga czasów niewoli babiblońskiej - język aramejski stał się po niej codziennym językiem Izraelitów i pojawiła się konieczność przekazywania Pisma w sposób zrozumiały dla nich. Targumy (w podziale analogicznym do podziału Biblii hebrajskiej) spisano między I a IX wiekiem.

Na koniec mała uwaga: dlaczego starożytne przekłady z języka hebrajskiego są interesujące? Otóż jedną z przyczyn jest fakt braku samogłosek w starożytnym alfabecie hebrajskim! To właśnie przekłady starożytne dają możliwość ustalenia, jak czytano oryginalny tekst hebrajski (może to tylko niuans, ale bywa przyczyną walk niektórych sekt o swoją tożsamość... proszę bardzo, oto przykład: czy hebrajskie JHWH powinno być czytane jako "Jahwe", czy może "Jehowa"? ;). Teksty hebrajskie z samogłoskami pojawiły się dość póĽno (około X wieku) - były nimi opracowane przez żydowskich uczonych - masoretów - teksty nazwane (oczywiście) tekstami masoreckimi.

Jeżeli chcesz umieścić tutaj artykuł przystępnie przedstawiający jeden ze starożytnych przekładów - lub jakikolwiek temat z nimi związany - jest to bardzo mile widziane: prosimy Cię o kontakt.

powrót do strony Przekłady Biblii