• O czytaniu Pisma Świętego
  • Czy warto czytać tak trudną księgę?
  • Zachęta do czytania Biblii
  • Lectio divina szkołą słuchania
  • Jak interpretować Biblię?
  • Ojcze Nasz: egzegeza retoryczna
• Tekst współczesnej Biblii
  • Czy to na pewno ta sama Biblia?...
  • Autorzy Biblii i czas jej powstania
  • W jakich językach napisano Biblię?
• Powstawanie Biblii
  • Wpływ środowiska na postrzeganie Boga
  • Początki pisma
  • Archeologia a Biblia
  • Geografia Palestyny
  • Życie rodzinne i społeczne w NT
  • Sytuacja polityczna NT
  • Religie okresu NT
  • Judaizm w okresie NT
  • Historia biblijna
  • Zwoje z Qumran
    • Zwoje z Qumran
    • Odkrycie
    • Dokument Damasceński
    • Odkrycia ciąg dalszy
    • Zwój Świątynny
    • Zwój Miedziany
    • Klasztor
    • Kim byli mieszkańcy Qumran
    • Qumran a chrześcijaństwo
    • Zwoje a Nowy Testament
    • Co się stalo z sektą
    • Intrygi i skandale..
    • Teorie spiskowe prawdziwe?
    • Przybytek Księgi
  • Biblijne manuskrypty
• Księgi Pisma Świętego
  • Biblia hebrajska
  • Księgi Pisma Świętego
  • Księgi deuterokanoniczne
  • Rozwój kanonu biblijnego
  • Porównanie kanonów Pisma Świętego
  • Stary Testament
    • Księgi historyczne
      • Wstęp do Ksiąg historycznych
      • Świątynia jerozolimska
      • Imiona Boga w Starym Testamencie
      • Pięcioksiąg: cztery tematy
      • Księga Rodzaju
      • Księga Kapłańska
    • Księgi dydaktyczne
      • Wstęp do Ksiąg dydaktycznych
      • Księga Koheleta
      • Pieśń nad Pieśniami
    • Księgi profetyczne
      • Wstęp do Ksiąg profetycznych
      • Czas powstania ksiąg prorockich
      • Zwiastowanie prorockie w ST
      • Istota powołania prorockiego w ST
      • Interpretacja starotestamentowych proroctw
      • Księga Izajasza
  • Nowy Testament
    • Ewangelie i Dzieje Apostolskie
      • Ewangelie: Dobra Nowina
      • Dzieje Apostolskie
      • Kerygmat
    • Listy Apostolskie
      • Listy Apostolskie
      • Apostołowie
      • Kościół Apostolski
      • Piotr Apostoł
      • Paweł Apostoł
    • Apokalipsa



• Czytelnia
  • Biblia w Internecie
  • Słownik biblijny
  • Lektury dodatkowe
  • Piśmiennictwo

• Przekłady Biblii
  • Jaki powinien być przekład biblijny
  • Przekłady katolickie i przekłady protestanckie
  • Starożytne przekłady Biblii
    • Krótki opis najstarszych przekładów Biblii
    • Septuaginta
    • Pytania o Septuagintę...
    • Peszitta
    • Wulgata
  • Przekłady polskie
    • Polskie przekłady biblijne
    • Historia przekładu ks. Jakuba Wujka
    • Biblia Wujka w języku i kulturze polskiej
    • Projekt "Biblia Slavica"
    • Próbki polskich przekładów biblijnych
  • Przekłady angielskie
  • New American Bible
  • Nowa Biblia Jerozolimska
  • Revised Standard Version
  • New American Standard
  • New International Version
  • International Standard Version
• Plany czytania Biblii
  • Dlaczego "plan czytania"?
  • Biblia w jeden rok
  • Biblia w dwa lata
  • Biblia w trzy lata
  • Nowy Testament w rok
  • Wakacje z Jezusem
  • Plan Dona Finto
• Subskrypcje czytań biblijnych
  • Czytania mailem
  • Czytania sms-em
• Kursy i studia biblijne
  • Czym się zajmuje biblistyka
  • Kursy biblijne
  • Studia biblijne w Polsce
  • Nauka języków biblijnych - grecki, hebrajski
• Komputerowe programy biblijne
  • Jaki powinien być dobry program biblijny
  • Krótkie opisy programów



• Mapa strony
  • Co nowego na Stronie
  • Mapa strony
  • Linkownia
  • Polecamy te strony
  • Jak możesz uzupełnić informacje na stronie
  • Kontakt z Redakcją
  • Informacja o prawach autorskich
• Co nowego?

Księgi dydaktyczne Starego Testamentu

Do zbioru ksiąg dydaktycznych należy siedem Ksiąg: Hioba, Psalmów, Przysłów, Pieśń nad Pieśniami, Koheleta, Mądrości i Syracha. Pięć pierwszych tworzy zbiór Pism w Biblii hebrajskiej (dla przypomnienia - zawierającej Prawo, Proroków i Pisma); Księgi: Mądrości i Syracha - są księgami kanonu aleksandryjskiego, przyjętego przez chrześcijaństwo (nie ma ich w Biblii hebrajskiej).

W zbiorze ksiąg określanych czasem jako dydaktyczne spotykamy się z hebrajską poezją i literaturą mądrościową, operującą przypowieściami. Podobne formy literackie można znaleźć w twórczości sąsiednich ludów starożytnych. Jednak mimo podobieństwa form wyrazu i poruszania podobnych tematów, dotyczących często spraw codziennego życia - sposób traktowania rzeczywistości przez księgi Starego Testamentu jest bardzo odległy od tego, co przedstawia literatura Egiptu i Mezopotamii. Dla hebrajskiej mądrości biblijnej "podstawą wiedzy jest bojaźń Pańska" (Prz 1,7). Fakt istnienia Boga jest wyznacznikiem sensu ludzkiego życia, a mądrość Boża - czyli postrzeganie świata takim, jakim go postrzega Bóg - jest istotą prawdziwej mądrości człowieka. Taka postawę mądrości kształtuje poznawanie tych ksiąg - Kościół docenił ich znaczenie, włączając część z nich (Psalmy) do codziennej modlitwy (brewiarz).

Charakterystyczne dla poezji hebrajskiej środki wyrazu to rytm i paralelizmy (równoległe powtórzenia lub zestawienia, uwypuklające przedstawianą tezę). Właśnie harmonizacja występowania rytmów (akcentów) w wersetach jest dla poezji hebrajskiej tym, czym dla współczesnej poezji jest rym. ¦rodki wyrazu takie, jak rymy, gry słów, asonanse i akrostychy są w poezji Starego Testamentu drugorzędne.

Dlaczego natchnieni Autorzy sięgali po poezję dla przekazania Prawdy o Bogu? Otóż poezja, pojawiająca się w wielu miejscach Starego Testamentu (nie tylko w księgach poetyckich), pozwalała na przekazywanie ważnych treści wszelkiego rodzaju ludziom z wielką mocą, bez konieczności używania skomplikowanego języka. Dążenie do możliwie pełnego wyrażenia prawdy o Bogu było główną przyczyną pojawienia się w Biblii poezji (i wszystkich innych znanych w starożytności form literackich). Prawda o Bogu jest szersza niż jakakolwiek pojedyncza forma literacka, dlatego w Biblii współistnieją różne formy, przekazując nam to wszystko, czego zrozumienie jest dla nas konieczne do zbawienia.

Podstawowa jednostka literacka w literaturze mądrościowej Starego Testamentu to przypowieść. Hebrajskie pojęcie maszal, które można przetłumaczyć jako "przypowieść", ma jednak znacznie szersze znaczenie. Najprostsze maszal to przysłowia w formie paralelnego dwuwiersza, ale długie poematy i hymny również należą do tej kategorii pojęciowej. Greckim słowem o podobnym zakresie semantycznym jest parabole - tym słowem określano w Ewangeliach przypowieści Jezusa.

W literaturze mądrościowej występują także zagadki i enigmatyczne powiedzenia, mogące prowadzić czytelnika do głębokiej refleksji nad Bożymi dziełami. Występuje również pouczający styl mędrca (jego przykładem może być Psalm 1).