Księga Apokalipsy św. Jana

Czytelnia

Celem literatury apokaliptycznej jest ukazanie działania Boga jako suwerennego Pana i Władcy historii. Taki obraz Boga mógł napełniać czytelników ufnością i nadzieją nawet w czasach prześladowań wierzących. W literaturze apokaliptycznej historia, nad którą Bóg ma rzeczywistą władzę, znajdowała swoje wypełnienie w ostatecznym triumfie Boga i radości tych, którzy pozostawali Mu wierni. Dla zobrazowania tej myśli autor apokalipsy często używał plastycznego języka symbolicznych wizji.

Właśnie w ten sposób została napisana Księga Apokalipsy. Jej Autor użył bogatego języka symboli do przekazania wizji świata sądzonego przez Boga i ulegającego ostatecznej, totalnej zagładzie - po chwilach pozornego triumfu tego świata nad Kościołem i stłumieniu wiary.

Podstawową zasadą interpretacji Księgi Apokalipsy jest dostrzeżenie w tej Księdze symbolicznego przedstawienia zasad działania Boga, aktualnych dla wszystkich czasów: Księga jest dana ludziom wszystkich epok, ma charakter uniwersalny. Nie jest zamknięta w konkretnym czasie naszej historii.
Tradycja Kościoła przyjmuje jednomyślnie taką właśnie interpretację Księgi, odnoszącej się do czasu działania Kościoła Jezusa Chrystusa w świecie: czasu od powołania Kościoła do przyjścia Jezusa w chwale.

Język Apokalipsy jest językiem symbolicznego przedstawienia określonych idei. Opisane przez Autora symbole przekładaja się na konkretne myśli - nie powinien więc niepokoić brak spójności obrazów, jakie tworzą te symbole, mogący wynikać z próby ich dosłownego wyobrażenia sobie. Należy unikać błędu polegającego na dosłownym, literalnym pojmowaniu przedstawionych symboli (Baranek, bestia, tysiąc lat/dni itp.), ale raczej przyjmować treści przez te symbole przekazywane.

Współczesnym ułatwieniem w lekturze Księgi są liczne opracowania i komentarze przybliżające nam świat biblijnych symboli, którymi posługuje się Autor Księgi (o czym piszemy niżej).

Apokalipsa: księga piękna i pożyteczna

O Księdze Apokalipsy wiadomo, że jej czytanie i słuchanie jest obdarzone błogosławieństwem Bożym: jest to księga do czytania i słuchania, i do przestrzegania jej słów - z pewnościa nie do zachowywania jej na "kiedy indziej" z powodu jej rzekomej trudności i nieprzystępności! Bóg jest blisko i wzywa swój Kościół do traktowania serio przesłania Księgi Apokalipsy:

Błogosławiony każdy, kto czyta i słyszy słowa tego proroctwa i zachowuje wszystko, co jest w nim napisane. (...) Już wkrótce przyjdę! Błogosławiony, kto przestrzega słów proroctwa tej księgi (Ap 1,3;22,7).

Jest to wezwanie i obietnica, które dotyczą także nas. Zachęcamy do podjęcia tego wezwania, pamiętając o dwóch pożytecznych sprawach:
-Przede wszystkim pamiętajcie o tym, że nikt nie jest w stanie sam zrozumieć żadnego z proroctw zawartych w Piśmie, ponieważ nie z woli człowieka powstały proroctwa; to jakby Duchem Świętym niesieni przemawiali święci mężowie. (2P 1,20-21) Lektura jest pożyteczna dla człowieka wierzącego, proszącego o pomoc Ducha Świętego.
- Po drugie, pamiętajmy, że są ludzie, którzy poświęcili tej Księdze naprawdę dużo czasu i są w stanie przybliżyć jej rozumienie - warto skorzystać z ich doświadczenia i znajomości biblijnego języka symboli, sięgając po jedną z wielu dostępnych publikacji na temat Apokalipsy.

Jak wspomnieliśmy wyżej, istnieje wiele publikacji ułatwiających lekturę Księgi Apokalipsy - nawet nam, ludziom słabo znającym Stary Testament z bogactwem jego symboli. Polecamy na początek dwie z nich, pisane w sposób prosty,łatwy do zrozumienia, w duchu wierności całości Pisma Świetego i oddania Kościołowi; pierwsza jest dostępna online, drugą można zamówić w jakiejś internetowej księgarni.

1 -internetowy komentarz do Księgi Apokalipsy, oparty na rozważaniach Kręgu Biblijnego z parafii Opatrzności Bożej we Wrocławiu - jest zamieszczony na stronie Eleos. Krótkie komentarze mogą być bardzo dobrym towarzyszem w naszej lekturze Księgi Apokalipsy.

2 - jedna z bardzo ciekawych, zaskakująco współczesnych interpretacji Księgi Apokalipsy, jaką spotkaliśmy, jest przedstawiona w książce Marii Szamot "Apokalipsa Dziś" (polecana przez nas i opisana krótko na stronie Lektury dodatkowe). To przewodnik po lekturze Księgi, który czyta się z zapartym tchem, nie wychodząc ani przez chwilę poza katolicką ortodoksję i zdrową pobożność.

Są oczywiście również bardzo naukowe opracowania i komentarze bilijne, które możemy znaleźć w każdej księgarni katolickiej. Jednak jeśli nie czytaliśmy jeszcze tej Księgi - polecamy zacząć właśnie od pani Marii Szamot i strony Eleos...

Alternatywne interpretacje Księgi Apokalipsy

Warto wiedzieć, że bywają do księgi Apokalipsy przykładane także inne miary, popularne w niektórych kręgach niekatolickich. Naszym zdaniem warto o nich wiedzieć, żeby uniknąć zaskoczenia w ewentualnych dyskusjach, a i samemu uniknąć pewnych błędów przy próbach odczytywania tej pięknej Księgi; jej lektura zawsze rodziła pokusę wpisywania konkretnych historycznych wydarzeń w jej treść...

Alternatywne interpretacje Księgi Apokalipsy można ująć w trzy grupy: jest to interpretacja preterystyczna, historyczna i futurystyczna. Te trzy sposoby interpretowania Księgi bywają spotykane w różnych odłamach protestantyzmu i w sektach, dotyczy to zwłaszcza swoiście pojmowanej interpretacji historycznej, popularnej w niektórych grupach, utożsamiających hierarchiczne wspólnoty kościelne... z apokaliptyczną Bestią.

Interpretacja preterystyczna odnosi Księgę wyłącznie do czasów, w których powstawała - zgodnie z nią zawiera ona obraz chrześcijaństwa zmagającego się z rzeczywistością cesarstwa rzymskiego, a doszukiwanie się uniwersalnego przesłania - stanowi według zwolenników tej metody błąd.
Interpretacja historyczna uznaje Księgę za panoramę dziejów Kościoła od czasu jego powstania aż do końca świata. Zwolennicy tej metody doszukują się w treściach Księgi Apokalipsy analogii do wydarzeń historycznych i próbują w niej zlokalizować "nasz czas"; zazwyczaj (od setek lat) ten "nasz czas" wypada zaskakująco blisko apokaliptycznego Końca...
Interpretacja futurystyczna odnosi Księgę do przyszłości, do czasu powrotu Pana i końca świata, uznając za błędne jakiekolwiek odnoszenie przesłania Księgi do współczesności.

Nie będziemy tutaj komentować tych odmiennych sposobów interpretacji - powiemy tylko, że w świetle całości biblijnego przesłania nie wytrzymują one krytyki i przez znakomitą większość egzegetów - zarówno katolickich, jak protestanckich - nie są uważane za poważne.

Biblia - prywatna strona o Piśmie Świętym. 2003-2024