• O czytaniu Pisma Świętego
  • Czy warto czytać tak trudną księgę?
  • Zachęta do czytania Biblii
  • Lectio divina szkołą słuchania
  • Jak interpretować Biblię?
  • Ojcze Nasz: egzegeza retoryczna
• Tekst współczesnej Biblii
  • Czy to na pewno ta sama Biblia?...
  • Autorzy Biblii i czas jej powstania
  • W jakich językach napisano Biblię?
• Powstawanie Biblii
  • Wpływ środowiska na postrzeganie Boga
  • Początki pisma
  • Archeologia a Biblia
  • Geografia Palestyny
  • Życie rodzinne i społeczne w NT
  • Sytuacja polityczna NT
  • Religie okresu NT
  • Judaizm w okresie NT
  • Historia biblijna
  • Zwoje z Qumran
    • Zwoje z Qumran
    • Odkrycie
    • Dokument Damasceński
    • Odkrycia ciąg dalszy
    • Zwój Świątynny
    • Zwój Miedziany
    • Klasztor
    • Kim byli mieszkańcy Qumran
    • Qumran a chrześcijaństwo
    • Zwoje a Nowy Testament
    • Co się stalo z sektą
    • Intrygi i skandale..
    • Teorie spiskowe prawdziwe?
    • Przybytek Księgi
  • Biblijne manuskrypty
• Księgi Pisma Świętego
  • Biblia hebrajska
  • Księgi Pisma Świętego
  • Księgi deuterokanoniczne
  • Rozwój kanonu biblijnego
  • Porównanie kanonów Pisma Świętego
  • Stary Testament
    • Księgi historyczne
      • Wstęp do Ksiąg historycznych
      • Świątynia jerozolimska
      • Imiona Boga w Starym Testamencie
      • Pięcioksiąg: cztery tematy
      • Księga Rodzaju
      • Księga Kapłańska
    • Księgi dydaktyczne
      • Wstęp do Ksiąg dydaktycznych
      • Księga Koheleta
      • Pieśń nad Pieśniami
    • Księgi profetyczne
      • Wstęp do Ksiąg profetycznych
      • Czas powstania ksiąg prorockich
      • Zwiastowanie prorockie w ST
      • Istota powołania prorockiego w ST
      • Interpretacja starotestamentowych proroctw
      • Księga Izajasza
  • Nowy Testament
    • Ewangelie i Dzieje Apostolskie
      • Ewangelie: Dobra Nowina
      • Dzieje Apostolskie
      • Kerygmat
    • Listy Apostolskie
      • Listy Apostolskie
      • Apostołowie
      • Kościół Apostolski
      • Piotr Apostoł
      • Paweł Apostoł
    • Apokalipsa



• Czytelnia
  • Biblia w Internecie
  • Słownik biblijny
  • Lektury dodatkowe
  • Piśmiennictwo

• Przekłady Biblii
  • Jaki powinien być przekład biblijny
  • Przekłady katolickie i przekłady protestanckie
  • Starożytne przekłady Biblii
    • Krótki opis najstarszych przekładów Biblii
    • Septuaginta
    • Pytania o Septuagintę...
    • Peszitta
    • Wulgata
  • Przekłady polskie
    • Polskie przekłady biblijne
    • Historia przekładu ks. Jakuba Wujka
    • Biblia Wujka w języku i kulturze polskiej
    • Projekt "Biblia Slavica"
    • Próbki polskich przekładów biblijnych
  • Przekłady angielskie
  • New American Bible
  • Nowa Biblia Jerozolimska
  • Revised Standard Version
  • New American Standard
  • New International Version
  • International Standard Version
• Plany czytania Biblii
  • Dlaczego "plan czytania"?
  • Biblia w jeden rok
  • Biblia w dwa lata
  • Biblia w trzy lata
  • Nowy Testament w rok
  • Wakacje z Jezusem
  • Plan Dona Finto
• Subskrypcje czytań biblijnych
  • Czytania mailem
  • Czytania sms-em
• Kursy i studia biblijne
  • Czym się zajmuje biblistyka
  • Kursy biblijne
  • Studia biblijne w Polsce
  • Nauka języków biblijnych - grecki, hebrajski
• Komputerowe programy biblijne
  • Jaki powinien być dobry program biblijny
  • Krótkie opisy programów



• Mapa strony
  • Co nowego na Stronie
  • Mapa strony
  • Linkownia
  • Polecamy te strony
  • Jak możesz uzupełnić informacje na stronie
  • Kontakt z Redakcją
  • Informacja o prawach autorskich
• Co nowego?

Angielskie przekłady Biblii

Istnieje ponad pięćset (razem z rewizjami) różnych przekładów Biblii na język angielski i kilkadziesiąt internetowych stron, które je obszernie opisują (po angielsku). Wspominamy więc tylko krótko o historii przekładów angielskich i wymieniamy kilka najważniejszych lub najbardziej popularnych - a o wydaniach katolickich piszemy po parę zdań (zwłaszcza o dwóch najpopularniejszych: NJB i NAB). Dwa linki do stron poszerzających temat zamieszczamy na samym dole. Od razu uprzedzamy: w naszym gronie przewagę mają fani NJB (wielka wierność przekładu i piękny, bogaty język angielski, którego styl dopracowywała dość  niezwykła grupa - w jej składzie był m.in. J.R.R. Tolkien, tłumacz Księgi Jonasza), stąd wszystkim, którzy myślą o czytaniu Biblii po angielsku, polecamy właśnie ten przekład.

Przekłady katolickie

Douay-Rheims, 1582-1609: nazwa od lokalizacji katolickiego Kolegium Angielskiego 1582 (NT) -1609 (całość). Przekład z Wulgaty, powstał jako reakcja na przekłady protestanckie. Dzisiaj ma on znaczenie historyczne. Liczne latynizmy, język - trudny w odbiorze.

Challoner-Rheims, 1750: oparta na Wulgacie (z uwzględnieniem języków oryginalnych) poważna rewizja wydania Douay-Rheims. Przez okres dwustu lat była standardową katolicką wersją angielską. Adaptacji (a często przekładu de novo - trzymając się nadal Wulgaty) dokonał biskup Ryszard Challoner. Język przekładu mimo upływu 250 lat nie jest dzisiaj trudny w odbiorze. Tekst jest w wielu miejscach w sieci dostępny online, m.in. tutaj: Stary Testament oraz Nowy Testament.
Interesujące są dalsze losy tego przekładu: pod koniec lat 30-tych XX wieku w Stanach Zjednoczonych rozpoczęto bardzo gruntowną rewizję tego wydania, opartą na Wulgacie. Prace były prowadzone przez członków amerykańskiego Katolickiego Stowarzyszenia Biblijnego, sponsorowało je Bractwo Doktryny Chrześcijańskiej - stąd nazwa wydania: Confraternity Version. W roku 1941 wydano Nowy Testament - jednak prace nad Starym przerwano w 1943 po publikacji encykliki Divino Afflante Spiritu, zalecającej oparcie się na tekstach oryginalnych, a nie Wulgacie. Natychmiast rozpoczęto pracę nad przekładem z języków oryginalnych, w efekcie których powstała New American Bible.

Powrót na górę strony

Powrót na górę strony

Powrót na górę strony

New Jerusalem Bible (NJB) 1985
To nasz ulubiony przekład angielski. Stanowi on rewizję Biblii Jerozolimskiej. Utrzymany jest komunikacyjny charakter przekładu (zasada ekwiwalencji dynamicznej), chociaż nieco go stonowano. NJB jest napisana bardzo nowoczesnym, plastycznym, literackim językiem angielskim i bywa uważana za jeden z najpiękniejszych językowo przekładów angielskich. Jest najpowszechniej na świecie używanym angielskim przekładem katolickim (z wyjątkiem USA, gdzie prym wiedzie NAB). Jeśli zdarzy się Tobie być gdzieś w świecie na mszy w języku angielskim - najprawdopodobniej Pismo Święte będzie czytane właśnie z tego przekładu. Tekst jest zaopatrzony w obszerne przypisy i objaśnienia, komentarze teologiczne, mapy (rozszerzone w stosunku do JB; bywa to krytykowane - stąd także wydania ograniczone do samego tekstu biblijnego bez żadnych dodatków). W Starym Testamencie Tetragram jest przekładany dosłownie (Yahweh).

Przekład ten bywa krytykowany z trzech powodów: Stary Testament tłumaczono bezpośrednio z najstarszego kompletnego hebrajskiego tekstu masoreckiego (co nie jest standardem - większość przekładów bierze za podstawę krytyczne wydanie tekstu hebrajskiego Biblia Hebraica Stuttgartensia, opracowane przez naukowców); język tłumaczenia ma miejscami zabarwienie inkluzywne (jest to jednak nieporównywalne z NRSV czy TNIV, które zmieniają sens zdań); obszerne uwagi krytyczne są odpowiednie dla osób o pewnym przygotowaniu, nastawionych na poznawanie Biblii, natomiast mogą niekiedy wprawiać w konfuzję niektórych prostych czytelników. Mimo wszystko jest to wg nas Biblia najlepsza dla czytelnika angielskojęzycznego - nie tylko do studium, ale też do codziennego karmienia się Bożym Słowem; jest napisana językiem, jaki dla nas jest najbardziej zrozumiały (właśnie tej Biblii używamy najchętniej do osobistego czytania i rozważań). 

Tekst NJB jest dostępny online na stronie www.catholic.org/bible. W sieci są też dostępne odnośniki z Biblii Jerozolimskiej wpisane w tekst Biblii Tysiąclecia.

Powrót na górę strony

Przekłady protestanckie

Piszemy tu krótko tylko o czterech przekładach dość dobrze znanych w Polsce: RSV i NIV, NASB oraz ISV. Informacje o innych przekładach można znaleźć pod adresami podanymi na końcu tej strony.

Revised Standard Version (RSV) 1952 to przekład, który wzbudził ogromne kontrowersje w USA - wydany wcześniej Nowy Testament (1946) był przyjęty bardzo dobrze przez wszystkie amerykańskie kościoły, ale Stary Testament przełożono w sposób, jaki oburzył wielu teologów - odrywając go od interpretacji nowotestamentowych (a jest ich przecież niemało!). Ewangelikalni chrześcijanie unikali tego przekładu: należał on do najmniej popularnych wydań Biblii w USA. Przekład poprawiono w 1990 roku (Newly Revised Standard Version). Zarówno RSV, jak NRSV są przełożone w oparciu o zasadę formalnej równoważności. NRSV operuje językiem inkluzywnym (zob. uwaga przy omawianiu NIV) i nie jest akceptowany przez ewangelikalnych chrześcijan, którzy zarzucają mu fałszowanie Słowa Bożego.

RSV wydanie katolickie 1966 z księgami deuterokanonicznymi umieszczonymi zgodnie z układem Septuaginty oraz wieloma drobnymi korektami tekstu Starego Testamentu - z pewnością jest on mniej kontrowersyjny niż edycja z 1952 roku. Przekład spotkał się z akceptacją Pawła VI. W tym samym roku ukazała się angielska Jerusalem Bible, a cztery lata później NAB - i to te dwa przekłady stały się najbardziej popularnymi przekładami katolickimi.

RSV wydanie ekumeniczne 1973 (Common Bible) - cztery rozdziały: księgi protokanoniczne, księgi deuterokanoniczne, trzy apokryfy, Nowy Testament.

RSV wydanie ekumeniczne 1977 (Ecumenical Study Bible) - ma dołączone także kanoniczne księgi niektórych wschodnich kościołów ortodoksyjnych: 3 i 4 Księgę Machabejską oraz Psalm 151. Satysfakcję z tego wydania wyraził patriarcha ekumeniczny Konstantynopola Demetrios I.

Powrót na górę strony

Powrót na górę strony

Powrót na górę strony

International Standard Version (ISV) 2006?
Nowy przekład z języków oryginalnych, który zwrócił na siebie uwagę już Nowym Testamentem, wydanym w 1998 roku. Obecnie (2005) przełożono niemal połowę tekstu Starego Testamentu. Przekład, w którym opracowujący go językoznawcy starają się pogodzić wierność oryginalnym tekstom z obecnością idiomów; unikają zbytniej "dynamiczności" przekładu, jednak za nadrzędną zasadę uważają ekwiwalentość komunikacyjną.
Język tego przekładu jest bardzo interesujący - jest to plastyczny, współczesny język angielski, pozbawiony znamion inkluzywności, akceptowalny przez większość  chrześcijan. Przekład jest dostępny online w ogromnej ilości formatów (także jako moduły programów biblijnych e-Sword i Projekt Sword; ten drugi program jest dostępny w j.polskim:).
Polecamy wizytę na stronie Fundacji ISV zwłaszcza tym wszystkim, którzy chcą zobaczyć praktyczną realizację zasady "darmo otrzymaliście, darmo dawajcie" na gruncie nowoczesnego przekładu biblijnego...

Powrót na górę strony

Historia angielskich przekładów w skrócie

Najstarsze ślady tłumaczeń angielskich pochodzą z okresu między VIII a X wiekiem. Najstarsza cała biblijna Księga przełożona na język angielski - to Psałterz Williama z Shoreham, napisany około 1340 roku (zachowane 3 rękopisy). Pierwszy angielski przekład całej Biblii (z łacińskiej Wulgaty) pochodzi z XIV wieku: jest owocem pracy Johna Wycliffa, zakończonej około 1382 roku.

Druk angielskiej Biblii jest dziełem reformatorów: byli to księża William Tyndale (1525, Nowy Testament - ukończył przed ścięciem w 1536 roku przekład całej Biblii, ale nie doczekał jej wydania drukiem...ukazała się w 1538 roku) oraz Miles Coverdale (druk całej Biblii, 1535 - już z przesuniętymi na koniec księgami deuterokanonicznymi). Oba przekłady nie były udane językowo; opierały się na Wulgacie i Biblii Lutra. Ich kompilacje i przeróbki były wydawane drukiem kilkakrotnie:
1537 wydanie Matthew's Bible (dość prosta kompilacja obu przekładów);
1539 wydanie Taverner's Edition - była to "piracka" wersja edycji z 1537 roku;
1541 wydanie Great Bible - przejrzane i skorygowane wg tekstów hebrajskich i greckich; nazwana Wielką z powodu rozmiarów;
1560 wydanie Geneva Bible lub Breeches Bible; ze Starym Testamentem wziętym z Great Bible po dość gruntownym przejrzeniu i Nowym Testamentem stanowiącym ostatni przekład Tyndale - ta wersja była wydawana ponad 100 razy przez okres blisko 100 lat. Co ciekawe: Geneva Bible to pierwsza na świecie Biblia wydrukowana z podziałem ksiąg na rozdziały i wersety (rozdziały - wymyślone w XIII wieku przez Stefana Langtona, późniejszego arcybiskupa Canterbury; wersety - wprowadzone przez Roberta Stephanusa, paryskiego drukarza, w 1551 roku);
1568 wydanie Bishops' Bible; rewizja przygotowana przez biskupów w celu ograniczenia popularności Geneva Bible, okazała się od niej słabsza językowo. Stanowiła jednak podstawę późniejszych prac nad najbardziej popularnym przekładem anglikańskim.

W październiku 1578 roku pięcioosobowy zespół z katolickiego Kolegium Angielskiego w Douay (okresowo przeniesionego do Rheims) rozpoczął pracę nad zupełnie nowym angielskim przekładem Wulgaty. Przekład był gotów do publikacji po 4 latach, jednak w 1582 roku udało się wydać tylko Nowy Testament z powodu braku środków finansowych i ówczesnej sytuacji politycznej. Całość ukazała się drukiem dopiero w 1609 jako Douay-Rheims Bible i miała dalszą barwną historię.

W oparciu o Bishops' Bible dokonano w latach 1604-1611 bardzo dobrego językowo Przekładu Autoryzowanego, znanego jako Biblia Króla Jakuba (King James Version lub Authorised Version). Przekład, po kilku poważnych zmianach w latach 1870-1895, był używany przez Kościół anglikański przez ponad 300 lat - aż do gruntownej rewizji tekstu w 1982 roku (opartej na językach oryginalnych), znanej jako Nowa Biblia Króla Jakuba (New King James Version, NKJV). Chcąc korzystać z jednego z tych przekładów warto pamiętać o tym, że wydanie bez wyraźnej adnotacji "with Apocrypha" (z apokryfami) najprawdopodobniej nie będzie zawierało ksiąg deuterokanonicznych.

To chyba najważniejsze fakty dotyczące początków Biblii w języku angielskim.

Podsumowując krótko najważniejsze daty:

Wycliff 1382 (pierwszy przekład całej Biblii)
Coverdale 1535 (pierwszy druk całej Biblii)
Tyndale 1538
Great Bible 1541
Geneva Bible (Breeches Bible) 1560
Bishops' Bible 1568
Douay-Rheims 1609 / Challoner-Rheims 1750 / Confraternity Version 1941
Biblia Króla Jakuba (KJV) 1611 (znana też jako Authorized Version)
American Standard Version ASV 1901
Revised Standard Version (RSV) 1952
Jerusalem Bible (JB) 1966
New American Bible (NAV) 1970
New International Version (NIV)1978
New King James Version (NKJV) 1982
New Jerusalem Bible (NJB)1985
przekłady językiem inkluzywnym: Newly RSV 1989, Today's NIV 2002
International Standard Version (ISV) Nowy Testament 1998, całość 2006?

Powrót na górę strony

Dość obszerne informacje o przekładach angielskich można znaleźć na stronach:

Bible Researcher - omówienie ośmiu katolickich przekładów angielskich, z wersetami porównującymi język przekładów (na stronie - także omówienie wszystkich innych ważnych przekładów angielskich)

Tyndale House - omówienie ponad 100 przekładów angielskich, na stronie także zestawienie krótkich fragmentów porównujące język przekładów

e-Sword - do ściągnięcia jeden z najlepszych współczesnych programów bilijnych (w dodatku bezpłatny), zawierający moduły z tekstami przekładów: Geneva Bible (1560), KJV (1611, z księgami deuterokanonicznymi), Douay (1750, edycja Challoner-Rheims), angielska Septuaginta w przekładzie Brentona z 1844 roku (nowszego na razie nie ma...), ASV (1901), NASB (1995) i dziewiętnaście innych w języku angielskim (m.in. Bible in Basic English, napisana z użyciem około 1500 słów na potrzeby misji, wydana przez Cambridge University Press w 1965 roku) oraz teksty hebrajskie, greckie, łacińskie, jeden polski i garść narzędzi (słowniki, komentarze).

Ostatnie słowo: wszystkie w/w przekłady można nabyć w księgarniach internetowych, zależnie od wydania mogą kosztować od około 50 złotych (paperback, starsze przekłady) do kilkuset złotych (twarda oprawa w skórze, edycje "niezniszczalne"...;) plus koszty przesyłki.

Do strony Przekłady Biblii